O Euroregionie

E uroregion jest związkiem dwóch lub więcej jednostek reprezentujących regiony sąsiadujących ze sobą państw, tworzony na podstawie prawa wewnętrznego poszczególnych krajów poprzez zawarcie między nimi umowy o współpracy.
Obok Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT) współpraca euroregionalna jest najściślejszą i najbardziej zinstytucjonalizowaną formą współdziałania transgranicznego. Elementem nieodzownym i cechą wyróżniającą tego rodzaju współpracę jest element strukturalny. To właśnie ramy instytucjonalno-prawne, czyli tworzenie stowarzyszeń, rad, sekretariatów, grup roboczych, komitetów zarządzających konstytuują działalność euroregionów.
Nazwa tej instytucji wywodzi się od najstarszej inicjatywy współpracy transgranicznej „EUROREGIO”, powstałej w 1958 r., utworzonej na pograniczu holendersko-niemieckim w rejonie miast Enschede i Granau. Od tego czasu termin „euroregion” jest powszechnie stosowany pomimo, iż nie figuruje on ani w oficjalnych dokumentach o wymianie transgranicznej między państwami ani w oficjalnych dokumentach Unii Europejskiej.

W zależności od genezy i modelu członkostwa wyróżnić można dwa typy euroregionów:

• Samorządowo –lokalne – powstają poprzez instytucjonalizację już instniejącej współpracy transgranicznej i są efektem inicjatywy oddolnej ; warunkiem uzyskania członkostwa w strukturach euroregionu jest natomiast wstąpienie do stowarzyszeń lokalnych jednostek samorządowych po obu stronach granicy; ten typ euroregionów występuje głównie na zachodniej i południowej granicy Polski.
• Administracyjno-rządowe – impuls ku tworzeniu tego typu euroregionów pochodzi od administracji rządowej szczebla regionalnego , a nawet centralnego ; przyjmowanie członków odbywa się bezpośrednio przez struktury euroregionu , jest to typ charakterystyczny dla współpracy ponadgranicznej na granicy północnej i wschodniej.

granica zachodnia

• Pomerania – założony 15 grudnia 1995 r.
• Pro Europa Viadrina – załozony 21 grudnia 1993 r.
• Sprewa-Nysa-Bóbr – załozony 21 września 1993 r.
• Neisse-Nisa-Nysa – założony 21 grudnia 1991 r.

granica południowa

• Glacensis – założony 5 grudnia 1996 r.
• Pradziad – założony 2 lipca 1997 r.
• Silesia – założony 20 września 1998 r.
• Śląsk Cieszyński – założony 22 kwietnia 1998 r.
• Beskidy – założony 9 czerwca 2000 r.
• Tatry – założony 26 sierpnia 1994 r.
• Karpacki – założony 14 lutego 1993 r.

granica wschodnia

• Bug – założony 29 września 1995 r.
• Puszcza Białowieska – założony 25 maja 2002 r.
• Niemen – założony 6 czerwca 1997 r.

granica północna

• Bałtyk – założony 22 lutego 1998 r.

Euroregion Beskidy to trójstronna polsko-czesko-słowacka współpraca, która zapoczątkowana została w Rajczy, w dniu 9 czerwca 2000 roku w ramach wspierania idei współpracy i jedności europejskiej oraz w trosce o rozwój wzajemnych i przyjacielskich stosunków między Rzeczpospolitą Polską, Republiką Słowacką i Republiką Czeską. Jej celem jest podejmowanie wspólnych działań dla równomiernego i zrównoważonego rozwoju regionu oraz zbliżenia jego mieszkańców i instytucji w obszarach przygranicznych. Euroregion Beskidy składa się z trzech stowarzyszeń mających swoje siedziby w Polsce, Czechach i na Słowacji. Głównym celem powstania wszystkich trzech stowarzyszeń krajowych tworzących Euroregion Beskidy, jest koordynowanie działań transgranicznej współpracy miedzy sąsiadującymi regionami w ramach swojego obszaru. Cele statutowe Euroregionu Beskidy obejmują szereg działań zmierzających do pogłębienia współpracy na terenach przygranicznych, obejmujących w szczególności: współpracę gospodarczą, turystykę, kulturę, edukację, ochronę środowiska i gospodarkę leśną, rolnictwo i gospodarkę żywnościową, planowanie przestrzenne i budownictwo, pracę  i politykę socjalną, przeciwdziałanie katastrofom, awariom i klęskom żywiołowym oraz zwalczanie ich skutków, ochronę zdrowia i ratownictwo medyczne, komunikację i łączność, kulturę fizyczną i sport.

Łącznie Euroregion Beskidy zajmuje powierzchnię ok. 6 343 km², w tym część polska: 3 288  km², słowacka: 2 083 km², czeska 972 km². Obszar ten zamieszkiwany jest przez blisko 1 385 036 mieszkańców (Polacy – 843 536; Słowacy – 295 500, Czesi – 246 000).

W kwietniu 2019 roku Urząd Statystyczny w Katowicach, Oddział w Bielsku-Białej ukończył prace nad kompletowaniem zestawu danych statystycznych charakteryzujących sytuację społeczno-gospodarczą gmin i powiatów województw śląskiego oraz małopolskiego będących członkami  Euroregionu  Beskidy. Publikacja wydana pod tytułem „Euroregion  Beskidy w liczbach” prezentuje m.in. w formie  tabelarycznej podstawowe informacje demograficzne, o rynku pracy, statystyce społecznej, finansach gmin oraz podmiotach gospodarczych. Szeroki zakres czasowy zestawień obejmujący lata 2000–2017 umożliwia dokonywanie porównań i analiz statystycznych.