e-book – przewodnik po beskidzkich smakach

OKRYWAJ SMAKI POLSKICH MAREK TURYSTYCZNYCH

BESKIDY

Żywa tradycja

Po fascynacji egzotycznymi smakami, zachwytami nad nowością coraz częściej zwracamy się w kierunku kulinarnych korzeni. Tak w kuchni domowej, jak i gastronomii profesjonalnej sięgamy po smaki i produkty zapamiętane z dzieciństwa. To cudowne uczucie, kiedy jeden kęs potrafi przywołać wspomnienia bliskich nam osób, a także wyjątkowych miejsc. Coraz bardziej jesteśmy też dumni z naszych regionalnych wyrobów i potraw, odkrywamy na nowo to, co znane było naszym rodzicom i dziadkom. Na szczęście w wielu miejscach w Polsce, a także i w Beskidach na straży kulinarnego dziedzictwa stoją liczne koła gospodyń wiejskich, które strzegą miejscowych tradycji kulinarnych, receptur na potrawy, które bardzo często przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Ich mistrzowskich dań można spróbować na powiatowych i gminnych przeglądach kulinarnych. Można tam odkryć zapomniane smaki i smaczki.

Co w Beskidach warto zjeść ?

.

W kulinarnym dziedzictwie Beskidów zaznaczyły się wpływy licznych kultur i narodów. W kuchni śląskich i małopolskich miasteczek bez trudu można odnaleźć ślady węgierskie, niemieckie, austriackie czy żydowskie. Osobną kategorie stanowi prosta, pożywna, a przy tym jakże smaczna kuchnia góralska , która ma własne bogate tradycje . To z niej wywodzą się najbardziej charakterystyczne beskidzkie produkty i potrawy – na przykład kwaśnica, czyli zupa z kiszonej kapusty z żeberkami rozsławiona przez braci Golców, czy wyroby z mleka owczego takie jak żętyca, bundz, bryndza i oscypek.

Kuchnia naszych przodków

ODKRYWAJ SMAKI POLSKICH MAREK TURYSTYCZNYCH

Zapraszamy do stołu beskidzkiego.

Rekomendowane restauracje

KARCZMA ROGATA – Bielsko-Biała

W menu Karczmy Rogatej – dania oznaczone znakiem „ Śląskie Smaki „ wyróżniają dania szczególne uznane za wyjątkowe, które zasłynęły na całą Polskę i stały się wzorem tradycyjnej kuchni beskidzkiej. Na Beskidzkim stole znajdują się m. in. duszonki, pasztety, żeberka.

Gospoda u Wandzi i Jędrusia – Milówka

Gospoda u Wandzi i Jędrusia to miejsce, gdzie możesz skosztować tradycyjnej, beskidzkiej kuchni. Specjałem lokalu są placki ziemniaczane z blachy podawane z różnymi dodatkami, a także prażucha, czyli prosta, wiejska potrawa przygotowywana z mąki razowej, prażonej na sucho a następnie zalewanej osolonym wrzątkiem. Danie to podawane jest na talerzu polane topionym masłem, smalcem, skwarkami lub gęstą, kwaśną śmietaną. Prażucha często gościła na stołach górali śląskich i żywieckich.

Stara Karczma – Jeleśnia

Najcenniejszym zabytkiem potwierdzającym wielowiekową historię Jeleśni jest Stara Karczma. Jest to jedna z ostatnich oryginalnych karczm w tej części Europy, należąca do najstarszego typu karczmy polskiej o konstrukcji zrębowej oraz cennych walorach historycznych i kulturowych. Karczma w Jeleśni to jeden z zabytków znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego. W menu znajdziemy tradycyjne dania kuchni regionalnej, stworzone na podstawie starodawnych receptur góralskich np. kwaśnica z żeberkami, prażucha ze spyrkami, rarytas bacy, serki góralskie i inne smakowitości.

TUTAJ KUPISZ LOKALNE PRODUKTY

Bacówki w Beskidach

Żentyca , fot. Radosław Szczepanek

Sopki Stopki – Cięcina Górna

Cięcina to malowniczo położona wieś góralska w Beskidzie Żywieckim. Wśród pól Górnej Cięciny i między starymi drewnianymi chałupami swoje gospodarstwo naturalne prowadzi rodzina Stopków. W jednej części wsi po dwóch stronach potoku Cięcinka znajduje się mini-skansen z odtworzoną drewnianą zabudową góralskiej wsi Żywiecczyzny oraz gospodarstwo pasterskie z bacówką. Gospodarstwo pasterskie przy ul. Spacerowej jest ogólnodostępne przez cały sezon wypasu. Jak dumnie podkreślają właściciele, to tam swoje sery przyrządza najstarszy baca w Cięcinie. Juhasi z owcami chodzą po halach i polanach Beskidu Żywieckiego, głównie w grzbiecie od Cięciny po Halę Lipowską.

Bacówka na Przegibku, fot. Radosław Szczepanek

Bukowina – Węgierska Górka

Bukowina to bezleśne wzgórze (511 m n.p.m.) nad Węgierską Górką, Cięciną oraz Żabnicą historycznie związane z fortami obronnymi z czasów II Wojny Światowej. Jest to także atrakcyjny punkt widokowy na Beskid Śląski, Żywiecki i Mały oraz Kotlinę Żywiecką. To właśnie tutaj znajduje się jedna z popularniejszych bacówek powiatu żywieckiego. Bacówka jest otoczona licznymi tablicami informacyjnymi, które przybliżają nam ideę kulturowego wypasu owiec. Z perspektywy wielu Turystów, wielką zaletą jest łatwy dojazd. Samochód możemy zaparkować bezpośrednio przy bacówce. Dla rodzin z dziećmi, atutem jest z kolei zagroda z alpakami, które doskonale odnajdują się w naszym beskidzkim klimacie.

Fot. Katarzyna Gogler

Przełęcz Przegibek – Rycerka Górna

Przełęcz Przegibek jest prawdopodobnie najwyżej położonym stale zamieszkałym przysiółkiem na Żywiecczyźnie. W tej pięknej okolicy, rodzinnymi terenami i kulturowym wypasem owiec zajmuje się rodzina Micorków. Owce są wypasane głównie w grzbiecie Bendoszki Wielkiej od Przełęczy Przegibek po stoki Praszywki Wielkiej. Pasterzy wędrujących z owcami najczęściej spotkamy wzdłuż niebieskiego szlaku wiodącego z Soli na Halę Rycerzową. Sery bez większego problemu w sezonie pasterskimi zakupimy na polanie na samej Przełęczy Przegibek.

Wiosenny redyk, fot. Radosław Szczepanek

Przełęcz Glinne – Korbielów

Na Przełęczy Glinne (808 m n.p.m.) w sąsiedztwie dawnego przejścia granicznego znajduje się jedna z popularniejszych bacówek Beskidu Żywieckiego. Rodzina Majewskich od kilkudziesięciu lat prowadzi właśnie w tym miejscu tradycyjny wypas. Regularnie na wiosnę, w Korbielowie odbywa się impreza nawiązująca do tradycyjnego zwyczaju mieszania owiec (redyk). Sery można zakupić w stoisku przy parkingu na samej granicy. Zachęcamy jednak, aby zrobić sobie krótki spacer i podejść do bacówki. Oglądanie produktów zza lady to nie to samo, co zobaczenie bacówki z bliska i powąchanie dumy, w którym sery są wędzone tradycyjnymi metodami.

Serowa kraina – Rajcza

Oferta Serowej Krainy jest bogata i każdy serowy smakosz znajdzie w niej coś dla siebie. Sztandarowym produktem jest Ser Rajski, nazwany tak na cześć Rajców, założycieli miejscowości Rajcza, i jego rajskiego, o czym zapewniają klienci, smaku. Na liście serów, które można znaleźć w Serowej Krainie są sery podpuszczkowe typu bundz – naturalne oraz z dodatkami ziołowymi, twarogi śmietankowe, sery pleśniowe typu Charollaise, sery twarożkowe typu Faisselle, sery wędzone, w tym m.in. serki małe, serki średnie, nitki, a także sery żółte długo dojrzewające. Specjalnością i dumą lokalnych serowarów jest Twaróg Rajski – twaróg śmietankowy oraz Serek Rabuś – serek pleśniowy typu Charollais. Surowcem wykorzystywanym do wytwarzania serów jest mleko krowie.

Hala Boracza – Żabnica

Jedną z najłatwiej dostępnych, a zarazem najpopularniejszych, hal w Beskidzie Żywieckim jest Hala Boracza na wysokości ok. 800-850 m n.p.m. Znajduje się tutaj gospodarstwo pasterskie prowadzone przez rodzinę Gruszków. Prowadzona przez nich bacówka na Hali Boraczej to miejsce gościnne przez cały sezon wypasu. Gospodarze udzielają się w środowisku pasterskim i regularnie co roku organizują imprezy promujące tradycyjne pasterstwo. Owce wypasane są głównie w ciągu hal pasterskich od Prusowa przez Halę Boraczą po Halę Redykalną. Pasterzy wędrujących z owcami możemy spotkać zarówno przy niebieskim szlaku, jak i poza szlakiem, np. na przysiółku Juraszka.